Thoughts About Death, Life and Humanity

Archive for September, 2011

გოლტისი – ადამიანი გახსნილი გულით (დასასრული)

კამერაში თორმეტი კაცი იყო, ყველა მუსულმანი, მე მეცამეტე და ქრისტიანი. «ვერ შევეწყობით ვფიქრობ, მთლად უცხო ვარ მე აქ..» თვალებში ვუყურებ და ვხედავ, სულაც არ ვარ უცხო მათთვის. ისინი ყველანი ისეთივე სიკვდილმისჯილები არიან როგორც მე. ხოლო სიკვდილის წინაშე, ხომ იცით, ყველა თანაბრდება. და კიდევ შევამჩნიე რომ მათ შორის არცერთი არაა ნაძირალა. ყველას ღია, ნათელი თვალები აქვს. მართლაც ჩვეულებრივი ციხე არ არის ეს, უშიშროების სამმართველოს ეკუთვნის… ასე ვუყურებდით ერთმანეთს სადღაც ხუთი წუთის განმავლობაში. შემდეგ კი ვიგრძენი რომ მიმიღეს მომაკვდავთა გუნდში, თაცვისიანად მაღიარეს…
ერთი პატიმარი ოდესღაც ამერიკის საჰაერო ძალებში მუშაობდა, ამის გამო დაიჭირეს სწორედ.. ამ ადამიანმა კარგად იცოდა ინგლისური და მისი მეშვეობით ვესაუბრებოდი სხვებსაც. დაკითხვებს შორის დრო უამრავი გვქონდა, ასე რომ არამხოლოდ გავიცანით არამედ დავუმეგობრდით კიდევაც ერთმანეთს. ყველა ყვებოდა თავის ცხოვრებაზე. რატომ და როგორ მოხვდა აქ. ფაქტიურად ეს აღსარება იყო. ადამიანები ერთმანეთს აბარაბდნენ აღსარებებს, არაც მეჩეთი იყო არც ეკლესია, არც მოლა და არც მამაო.. ღმერთთან ურთიერთობის ყოველგვარი «ოფიციალური» არხების გარეშე.. ასე რომ სხვა არაფერი გვრჩებოდა გარდა გულიდან გულში გადაგვეცა ჩვენი აღსარებები. სხვათაშორის ესეც არანაკლებ პირდაპირი გზაა უფალთან ურთიერთობისა…
ვუსმენდი მათ და ვხვდებოდი, თითოეული მოყოლილი ამბავი ცალკე წიგნია.. ერთს ავადმყოფი მამა ჰყავს ავღანეთში, გადაწყვიტა საზღვარი გადაეკვეთა და მკურნალობისთვის ეშოვა ფული. მეორეს ავადმყოფი ცოლი ჰყავს, შვიდი შვილის დედაა, ესევე გადმოვიდა საზღვარს ფულის საშოვნელად. იყვნენ ისეთებიც რომელთაც ნარკოტიკები გადაჰქონდათ. ზოგი უბრალოდ გააბითურეს, ჩუმად ჩაუდეს … სხვები გაცნობიერებულად წავიდნენ დანაშაულზე, მაგრამ ისევ და ისევ გამოუვალობის გამო. მაგალითად იმისთვის რომ ფული ეშოვნათ სოფელში პროდუქტების მოსამარაგებლად. სხვები იარაღის შენახვისთვის დაიჭირეს. ვიღაცეები ემუქრებოდნენ, ოჯახს ამოგიწყვიტავთო. ისიც ადგა და იარაღი იყიდა, მაგ იარაღითვე დააკავეს. ყველაზე მეტად იმან გამაკვირვა რომ თავბედს არავინ იწყევლიდა. საკუთარ თავზე არ ფიქრობდნენ, იმაზე ღელავდნენ ახლობლებს რა დღე დაადგებოდათ მათი სიკვდილის შემდეგ. «რა ეშველება მამაჩემს? მას ხომ ჩემს გარდა არავინა ჰყავს?!..» «როგორ იქნება ჩემი ოჯახი ? ჩემს გარეშე ვერ გაიტანენ თავს..» ვიჯექით და ვლოცულობდით ცოდვების მოტევებისთვის, რადგან გადარჩენის იმედი აღარავის გვქონდა..
ისინი მუსულმანურად ლოცულობდნენ, მე ქრისტიანულად. ზოგჯერ თავს უხერხულადაც ვგრძნობდი. ისინი ღამის პირველ საათზე დილის ოთხ საათზე დგებოდნენ სალოცავად. მე როგორც ქრისტიანს ხომ მაგ დროს უფლება მაქვს მეძინოს. მათთან კი ყველაფერი სერიოზულადაა! ერთხელ ჩხუბიც კი ატყდა.. ვიღაცამ ყურანიდან არასწორად წარმოთქვა ფრაზა და დანარჩენები დაესივნენ. გაშველება მომიწია. მეუბნებიან: «გოლტის, მან ყურანის ტექსტი გადაასხვაფერა..» საპასუხოდ მთელი ლექცია წავუკითხე. ტექსტი რათქმაუნდა მნიშვნელოვანია მეთქი, მაგრამ მთავარია რომ ადამიანი ღმერთს გულით მიმართავდეს… «ის ხომ თქვენი ძმაა», ვეუბნები. «მერე რა რომ რაღაც ისე ვერ წარმოთქვა, ყველაზე მთავარს ხომ სწორად აკეთებს, ალაჰს მიმართავს თავისი გულის სიღრმიდან». ამან იმოქმედა მათზე, პატიება სთხოვეს მას…. და მეც მადლობას მიხდიდნენ რომ ჩავერიე და არ მივეცი საშუალება ადამიანური სახე დაეკარგათ.    
ერთი სიტყვით ყველაფერი კარგად იყო. გვაჭმევდნენ მსუყედ. კამერა სავსე იყო ჩირით, ნიგვზით, თხილით. ჭამე რამდენიც გინდა. პატივს სცემენ მათთან სიკვდილმისჯილებს. ალბათ ყველა კულტურაში ასეა. სიკვდილმისჯილი მაინც სიკვდილმისჯილია.

მაგრამ მე არ ვჭამდი. ორმოდან კამერაში რომ გადამიყვანეს, მივხვდი სიკვდილი აღარ ამცდებოდა და «მშრალად» დავიწყე შიმშილობა. მეტისმეტად მეშინოდა წამების. ასე კი სამი კვირა და შემდეგ კარგად იყავი.. ჩემი მეგობრები თავდაპირველად ძალიან შეწუხდნენ, მეხვეწებოდნენ მეჭამა. გოლტის, რატომ არ ჭამ, მოდი, ჭამეჩვენთან ერთად. გული გვტკივა ასეთს რომ გიყურებთ. მაგრამ მე მოუდრეკელი ვიყავი. «ძმანო» ვეუბნები. «მე მთიელი ვარ. ციხეში, ჩაკეტილობაში ვერ ვიცოცხლებ და არც არავის მივცემ უფლებას მტანჯოს, ნუ მეხვეწებით მაინც არაფერს შევჭამ და დავლევ, ჩაკეტილობაში ვერ ვძლებ. თუ კი სიკვდილი მიწერია, დაე თავისით, ბუნებრივად მოხდეს ეს, ჯალათის ცარევის გარეშე.. ამ მხრივ მაინც მინდა ვიყო თავისუფალი…» მათ ყველაფერი გაიგეს და აღარ მეხვეწებოდნენ ხოლმე.
როდესაც ვინმე გაჰყავდათ დაკითხვაზე, დანარჩენები ლოცულობდნენ, რომ მას შესძლებოდა წამების გადატანა.. თითოეულს შეეძლო მოეყოლა გულწრფელად თავისი ისტორია, მაგრამ ვინც ჰკითხავდა არ სჯეროდა მათი და ცდლობდნენ გაეგოთ «სიმართლე» – სახელები, შეხვედრის ადგილები, პაროლები.. საკუთარი გამოცდილებით ვიცოდი ეს, არც ჩემი არ სჯეროდათ.. ეტყობა ასე ფიქრობდნენ: «მოკვლით ყოველთვის მოვასწრებთ მათ მოკვლას, მაგრამ სანამ ცოცხლები არიან მაქსიმალურად უნდა გამოვწოვოთ ინფორმაცია…» და გვკითხავდნენ კიდეც.. იქედან ისეთ მდგომარეობაში ბრუნდებოდნენ, გული გვტკიოდა. მეც ისევე როგორც სხვები მძიმედ განვიცდიდი მეგობრის ტანჯვას და მეც ვლოცულობდი.. მაგრამ ჩემი ლოცვები ძნელად აღწევდა ღმერთამდე. ძალიან ძლიერნალოცი მუსულმანური ეგრეგორია იმ ადგილებში.. ქრისტიანული ლოცვა ძალიან რთულად აღწევს მასში.
ამისდამიუხედავად მაინც ვგრძნობდი სადღაც ზევიდან მოისწრაფოდა ჩემსკენ დამხმარე ძალა. და აი რაღაც მომენტში ვიგრძენი ეს ძალა – ფაქტიურად დავინახე ჩემი მფარველი ანგელოსის ხელი, რომელმაც გამოაღწია ჩემთან ისლამურ ეგრეგორში.. უცნაური შეგრძნება დამეუფლა. ვგრძნობდი ღვთის შეწევნას და მესმოდა როგორ მეჩურჩულებოდა ანგელოზი: «გოლტის, მშვიდად იყავი, ყველაფერი მაგრად იქნება..» მღელი ჩემი ცხოვრება გავიხსენე, ვუყვებოდი ბიჭებს ჩენი მოგზაურობების შესახებ, კარპატების, უკრაინის შესახებ, და იმ სულიერი გმირობების შესახებ, რომელთა მომსწრეც თავად გავხდი. პირდაღებულები მისმერნდნენ და მეუბნებოდნენ რომ არ სჯერათ ჩემი სიტუაციის გამოუვალობისა. «შეუძლებელია გოლტის რომღმერთმა ამ სიტუიაციაში მიგატოვოს, როდესაც მთელი შენი ცხოვრება ხელშიაყვანილი მოჰყავდი…» და მართლაც ჩემში რაღაც შეიცვალა..
დაღამდა და დავიძინე..

– და რათქმაუნდა შენი სიზმარი, ამჯერადაც ცხადი და წინასწარმეტყველური აღმოჩნდა.
– სწორედ რომ ასე იყო. ასე ვეურთიერთები მე სამყაროს, სიზმრისეული მდგომარეობის მეშვეობით.

– და რა დაგესიზმრა ამჯერად ?
– რომ ყველაფრის და მიუხედავად, ყოველგვარი ლოღიკის საომარი ვითარების მიუხედავადაც კი, ყველაფერი შეიცვლება.. და ჩემი გადარჩენის ნიშნი იქნება ფრინველი..

– რა ფრინველი? შენ ამბობ რომ იქ, კამერაში პატარა ფანჯარაც კი არ გქონდათ, საიდან მოხვდებოდა იქ ფრინველი?
– როგორ და, მომისმინეთ, გაიამბობთ..
ერთ დღესაც რატომღაც გადაწყვიტეს სასეირნოდ გავეყვანეთ ციხის მომცრო ეზოში. ალბათ იმისათვის რომ მორიგი დაკითხვების სერიის წინ აზრზე მოვსულიყავით, სუფთა ჰაერი ჩაგვეყლაპადა გავძლიერებულიყავით.. იმიტომ რომ თუ ადამიანი დასუსტებულია, მისი წამება მოუხერხებელი ხდება – წამდაუწუმ კარგავს გონებას. კორიდორში თვალახვეული მივყავდით, გარეთ რომ გავედით მოგვხსნეს სახევევები. დავინახე ციხის კედლებს მიღმა ხეების ტოტები, ლურჯი ცის ნაგლეჯი, მზის სხივები. ვერც კი აგღიწერთ რა ვიგრძენი იმ მომენტში. მე ხომ ისედაც სიგიჟემდე მიყვარს ბუნება, მზე, ცა, თავისუფლება… ახლა კი ორმოს და იმ სოროს შემდგომ წარმოიდგინეთ.. სიმშვიდემ დაისადგურა ჩემს სულში, სრული შინაგანი სიჩუმე და თანაბვრი უშფოთველობა. ეს ნებისმიერ სიხარულზე უფრო მეტია.
წრეზე დავდივარ და ჩემთვის ჩუმად ვლოცულობ. ვმადლობ ღმერთს რომ სიკვდილის წინ მაინც მანახა იმ სამყაროს ნაგლეჯი, რომელიც მე ასე მიყვარს.. და უცებ ვხედავ მოფრინავს ველური მტრედი, დაგვტრიალებს თავზე და ღუღუნებს, თითქოს რაღაცას გვეუბნება.. იქავე გამახსენდა ჩემი სიზმარი და მივხვდი, ეს რომ ნიშანი იყო.. და უცებ დიდმა სიხარულმა მომიცვა!.. მე ხომ ძალიან მიყვარს ველური მტრედები, კარგი ფრინველებია, კეთილი. კარპატებში ხშირად მოფრინავდნენ ჩემთან და მეღუღუნებოდნენ. ჩვენ ხომ ძელი მეგობრები ვართ… მომზადება დავიწყე, მივხვდი რომ სიტუაცია მალე შეიცვლება და ეს დემონის მორიგი ხრიკები კი არა, არამედ უკვე ღვთის ჭეშმარიტი შეწევნა იქნება. ჩემთვის უკვე სულერთი გახდა რა მელოდა წინ, სიკვდილი თუ სულიერი და ხორციელი ტანჯვა, ამას აღარ ჰქონდა მნიშვნელობა…
იმავე ღამეს მეორე ცადი სიზმარი ვნახე, რომელიც საერთოდ მთელი ამ ირანული ეპოპეის კულმინაცია გახდა. მესიზმრება პატარა ნათელი ღრუბელი. სწორედ ის რომელიც ბავშვობაში მოდიოდა ხოლმე ჩემთან და მეუბნება: „გოლტის, დღეს მოხდება სასწაული, მაგრამ შენ უნდა წარმოთქვა სიტყვები, რომლებიც დამარხული გაქვს შენს გულში. შენ უნდა გახსნა გული და დაკითხვაზე თქვა ყველაფერი რასაც ფიქრობ და გრძნობ ამ ადამიანების, მათი ქვეყნისა და რელიგიის მიმართ, უბრალოდ გახსენი გული და ისაუბრე შენი გულიდან წამოსული ხმით.“ ცოტახანში მოდის ჩემთან ტექსტი, მთელი ორმოცწუთიანი სიტყვა, რომრლიც უნდა წარმოვთქვა. მაგრამ ვხვდები ასევე, რომ ეს ტექსტი უბრალო სიტყვებისგან არ შედგება და თვითოეული ფრაზა მასში წარმოადგენს მაგიურ ფორმულას. და იმისათვის რომ ეს ფრაზები აღიქვან აუცილებელია ძალზე სწორი და უშვალო თარგმანი, რათა გადმოიცეს ის ინფორმაცია რომელიც „ჩაკერებულია“ ინტონაციასა და განწყობაში. ვეუბნები ჩემი მფარველი ანგელოსის ღრუბელს: „იმისთვის რომ ეს ყველაფერი გადავცე საჭიროა ძალზე ზუსტი თარგმანი. მე კი ისეთები მკითხავენ ხოლმე, რომლებსაც რუსულად ორი სიტყვის ერთმანეთზე მიბმა არ შეუძლიათ..“ საპასუხოდ მომივიდა ინფორმაცია რომ თარგმანთან დაკავშირებით ყველაფერი საუკეთესოდ აეწყობა, რომ იქნება გოგონა, რომელიც ყველაფერს ზუსტად და რაც მთავარია მთელი გულით გადათარგმნის. მთავარია რომ გავხსნა გული და იქედან ამოვიღო ტექსტი…


დილით ვიღვიძებ და ვუყვები ჩემს სიკვდილმისჯილებს სიზმარს. ისინი ერთიანად აღმფრთოვანდნენ, მეუბნებიან: „გოლტის, ეხლავე, სწრაფად ჩეიწერე ის სიტყვები!“ კარზე კაკუნი ატეხეს, თხოვენ მცველს რომ ფურცელი და კალამი მოიტანოს. ის სადღაც გაიქცა და მოიტანა ფანქარი და ფურცლის ნაგლეჯი. ვუყურებ ამ ნაგლეჯს და ვხვდები რომ ამაზე შემოკლებული თეზისების სახითაც კი ვერაფერს ჩავიწერ. ვგრძნობ თანდათან მავიწყდება სიზმარში მოსული სიტყვები, ვერაფერს ვუხერხებ თავს, წყდება ჩემს სიტყვასთან დამაკავშირებელი ძაფი. ამ დროს იღება კარი და დაკითხვაზე მიძახებენ…
– ეს კულმინაციის დასაწყისაია ხო?
– ჯერ არა,.. გავყავარ კორიდორში, დასაკითხ ოთახში მუხლებზე მაყენებენ სახით კედლისკენ. ყველაფერი ეს სტანდარტული პოცედურებია და უცებ მესმის ჩემს უკან უცხო ადამიანების ხმები. სამი მამაკაცი საუბრობს, არცერთ მათგანს მე არასდროს დავუკითხივარ. ხმის ტემბრი ვაჟკაცური აქვთ და თუ გამოთქმით ვიმსჯელებთ გაცილებით უფრო ინტელიგენტი ხალხი ჩანან ვიდრე ის ოპფიცრები, რომლებთანაც აქამდე მქონია შეხება. ენა არ ვიცი და ამიტომ არ მესმის რაზე ლაპარაკობენ, მაგრამ ძალზე „ნამდვილი“ ხმები აქვვთ, ეს ჭეშმარიტი მეომრების ხმებია, რომლებთანაც შესაძლებელია „გულიდან გულში“ საუბარი. მომეწონენ ისინი მე, პირველივე გაგონილი ბგერიდანვე. მაგრამ ურთიერთობის აწყობამდე ჯერ კიდევ შორია, მე ხომ მათთვის ამერიკელ;ი ჯაშუში, მტერი ვარ. ხოლო ასეთი ადამიანები მტერს არ ინდობენ და არანაირ კომპრომისზე მასთან არ წავლენ. ამავე დროს მივხვდი რომ სწორედ ესაა ის „სამეული“ რომელიც აქ სასამართლოს ცვლის, მათ უნდა გამოიტანონ საბოლოო განაჩენი, რომელიც შემდგომში აღარ გასაჩივრდება. უნდა როგორღაც ვაიძულო რომ მომისმინონ, მაგრამ როგორ?.. და ამ მომენტში ისინი თარჯიმნის მეშვეობით მომმართავენ. მესმის ახალგაზრდა ქალის სასიამოვნო ხმა, სუფთა რუსული გამოთქმით.. უცებ გული გამიშეშდა. გოგონა-თარიმანი! სწორედ ის რომელზედაც მეუბნებოდა ჩემი მფარველი ანგელოზი! ვეუბნები „გოგონა, შენი თავი უფალმა გამომიგზავნა, სიზმარი ვნახე – აუცილებლად უნდა წარმოვთქვა ჩემი გადამწყვეტი სიტყვა, რომრლიც დაახლოებით 40 წუთი გაგრძელდება, ამათმა უნდა მომისმინონ. მე ჩემი გულის სიღრმიდან ვილაპარაკებ და მივმართავ მათ გულებს. მე ხომ მათი მტერი არ ვარ, გინდაც ისინი მე მტრად მიმიჩნევდნენ.“ ამ დროს ირანელები ჩაერიენ, გაღიზიანებულები ითხოვდნენ რომ შეეწყვიტა ჩემთან რუსულად საუბარი და მხოლოდ მათი კითხვები და ჩემი პასუხები გადაეთარგმნა. მან გადაუთარგმნა მათ ჩემი ნათქვამი. ვიგრძენი როგორ მოიმათა მათამა გაღიზიანებამ. „რა სიტყვის წარმოთქმა? რა ორმოცი წეუთი? ჩვენ კითხვებს ვსვამთ ის კვპასუხობს, მორჩა და გათავდა!“ მაშინ ვუთხარი რომ ძალიან კარგად მესმის მათი. რომ დავარღვიე კანონი და მზადვარ ამისათვის დავისაჯო. ვთქვი რომ მზად ვარ სიკვდილისათვის, თვითონ სიკვდილისა არ მეშინია. მაგრამ არსებობს უმაღლესი კანონი, რომელიც ყველგან და ყოველთვის მოქმედებს პოლიტიკური შეხედულებების, რელიგიის თუ ეროვნების და მიუხედავად. ეს კანონი, გულის კანონია.. ეს არ იქნება ჩემი პირადი მიმართვა მათთადმი. მე სწორედ ამ უმაღლესი კანონის სახელით ვისაუბრებ. ამიტომ ვთხოვ რომ მომისმინონ. არ აქვს მნიშვნელობა რა განაჩენს გამომიტანენ მე პირადად, მაგრამ ჩემს ადგილას შეიძლება აღმოჩნდნენ ადამიანები რომლებიც ჩემს მსგავსად არაფარცუდს არ უსურვებენ ირანელ ხალხს. ისინი ვინც ადამიანებს ძმებად და დებად მიიჩნევს და უსურვებს მათ ქვეყანას აყვავებასა და ძლიერებას. და თუ ისინი ახლა მომისმენენ, შესაძლოა მომავალში უკეთ შეძლონ მტრებისა და პატიოსანი ადამიანმების გარჩევა ერთმანეთისაგან.
და მე დავიწყე საუბარი, სიტყვები რომლებიც თითქოს და დამვიწყებოდა თავისთავად მოედინებოდნენ ჩემი გულიდან. მსაჯულები დუმდნენ, ეს იყო მონოლოგი. მე ვსაუბრობდი, გოგონა თარჯიმანი კი თარგმნიდა..
დაახლოებით ორმოცი წუთი გავიდა. ყველაფერი რომ ამოვთქვი გავჩუმდი. ისინიც არ იღებდნენ ხმას. რამდენიმე წუთმა სრულ სიჩუმეში განვლო.. შემდეგ ერთმანეთში დაიწყეს მსჯელობა. ვიგრძენი რომ ხმებმა დაკარგეს უწინდელი სიმკაცრე, და თითქოს კიდევაც… გოგონა საეტრთოდ ატირდა და ტირილით მითხრა: „გოლტის, მგონი ყველაფერი კარგადაა..“
სადღაც ხუთი წუთი თათბირობდნენ. შემდეგ ერთერთმა, როგორც ჩანს უფროსმა, მომმართა. გოგონამ გადამითარგმნა: „იცი გოლტის, სასწაული მოხდა. შენმა სიტყვებმა საოცრად იმოქმედეს ჩვენს სულებსა და გულებზე. ბევრს არაფერს გეტყვით. შენ თავისუფალი ხარ.“ გოგონამ ეს რომ გადათარგმნა აქვითინდა. ისინი კი მეუბნებიან: „გოლტის, მიდი საკანში, წამიოიღე შენი ბარგი, დაემშვიდობე მეგობრებს. ჩვენ დაგელოდებით საბოლოო სიტყვისათვის.“ და ვგრძნობ რომ მხოლოდ გოგონა არ ტირის. ამ ვაჟკაც ხალხსაც უკანკალებდათ ხმები.

– შენ დაბრუნდი საკანში, უთხარი შენი გათავისუფლების ამბავი იქ მყოფებს. ალბათ ძალიან მძიმე იყო ამის გაგება მათთვის. შენ კი გიშვებენ, მაგრამ ისინი ხომ რჩებიან. ზოგი ალბათ დეპრესიაში ცავარდა, ვიღაც გაბოროთდებოდა, ვიღაცას შეშურდებოდა ალბათ.. არა?
– ო, აი ახლა კი მართლა კულმინაცია მოდის.
ესე იგი, გავყავარ კორიდორებით, იღება საკნის კარები… სწორედ ის ნანატრი წამი დადგა, რომლის გამოც ეს ყველაფერი შემემთხვა. ყველაზე მძაფრი განცდა ჩემს ცხოვრებაში.. ვიხსნი თვალებიდან სახვევს და ვხედავ თორმეტი კაცის გაბრწინებულ თვალებს,.. ისინი ყველაფერს მიხვდნენ, რომ მე გავიხსენენ ჩემი ტექსტი, რომ მე მომისმინეს და რომ მსაჯულებმა არამხოლოდ არ გამომიტანეს სასიკვდუილო განაჩენი, არამედ სრულებით უდანაშაულოდაც კი მცნეს.. ხუთი წუთი ვუყურებდით ერთმანეთს თვალებში. თვითოეულის სულში ჩავიხედე და ვერაფრი ამოვიკითხე უსაზღვრო სიხარულის გარდა ჩემი გათავისუფლების გამო.. არცერთს ოდნავადაც არ გაუვლია გულში ბოტოება ან შური ტუ დეპრესია. წარმოგიდგენიათ, ყველა მათგანს წამებით სიკვდილი ელოდა ხვალ, ზეგ, ერთ კვირაში თუ ერთ თვეში, ყოველ მათგანს ჟალათის დაუნდობელი ხელი ელოდათ… იცოდნენ რომ არავინ დაინდობდათ და ამის და მიუხედავად უხაროდად სრულიად უცხო ადამიანის, უცხო სჯულის აღმსარებლის გადარჩენა! შური კი არა გულისდაწყვეტის ნატამალიც კი არ ეტყობადო არცერთმათგანს! მე ამას თვალნათლივ ვხედავდი – აი რისთვის ვწირავმადლობას უფალს. სწორედ იმ წუთას მივხვდი რაშიცაა სიცოცხლის ჭეშმარიტება, გულის გზის ჭეშმარიტება. თავდადებული სიყვარულის ჭეშმარიტება, რომელსაც ელის ჩვენგან ღმერთი. თავი ვერ შევიკავე და თვალებიდან ცრემლი გადმომცვივდა… მათ კი იფიქრეს რომ ყველაფერი მოეჩვენათ და სინამდვილეში მე ისევ ისეთი სიკვდილმისჯილი ვარ როგორც თვითოეული მათგანი… თორმეტივეს სახეზე საოცარი გულაცრუება და შიში აღიბეჭდა. ერთმანეთში დაიწყეს რაღაცაზე ლაპარაკი, შემდეგ კი ჰკითხეს იმას რომელმაც ინგლისური კარგად იცოდა გოლტისმა რა ვერ გაიხსენა ტექსტი?! არ გაათავისუფლეს?! რატომ ტირის?“ მან გადმომითარგმნა, მე კი ვუპასუხე: „მე ყველაფერი კარგად მაქვს ძმებო, მაგრამ როგორ შემიძლია მიხაროდეს, როდესაც თქვენ აქ რჩებით? თქვენს სულებში ამოვიკითხე სიცოცხლის ჭეშმარიტება – სიხარული უცხო ტომის ადამიანის გადარჩენის გამო, მაშინ როდესაც თითოეული თქვენგანი განწირულია. აი რა ფარავს ჩემი გათავისუფლებით გამოწვეულ სიხარულს..“ უცებ იფეთქა კვლავ სიხარულის ტალღამ. მომცვივდნენ და მეხვეოდნენ, მექაჩებოდნენ. დაბალი ჭერი რომ არ ყოფილიყო ალბათ ხელში ამიყვანდნენ კიდეც. ეს საოცარი სულიერი სასწაული იყო. თვითოეული მათგანს საკუთარი გათავისუფლება არ გაახარებდა ასე! იქვე გამოიტანეს გადამალული საჭმელი, მთხოვდნენ მეჭამა მათთან ერთად, ასე ვთქვათ აღგვენიშნა ჩემი გადარჩენა. მაგრამ ვუხსნი რომ „მშრალი“ შიმშილობის მეცხრე დღეზე ლუკმა რომ ჩავიდო პირში თავისუფლება საერთოდ აღარ დამჭირდედება სავარაუდოდ. მხოლოდ რომელიღაცა ჩირი დავღეჭე და იქავე გადმოვაფურთხე. .. დამეთანხმნენ რომ მართლაც არ შეიძლება ჩემთვის ჭამა. ნუთუ იმისთვის გამათავისუფლეს რომ ნაწლავების გადახლართვით მოვკვდე. დავიწყეთ დამშვიდობება და ამ დროს გავიგონე სიტყვები რომელიც არასოდეს დამავიწყდება: „გოლტის შენი ღმერთი ჩვწენსაზე უფრო ძლიერი აღმოჩნდა. ილოცე მის წინაშე ჩვენი სულების გადასარჩენად.“ მე მათ შევპირდი ამას. კარზე დავაკაკუნე, თვალახვეული გამიყვანეს კორიდორში. ოთახში რომ შევედით, მომხსნეს სახვევი, ვხედავ მაგიდაზე ფული დევს. მეუბნებიან: „აი გოლტის შენი ფუი, რაც დაკავებისას აღმოგაჩნდა, გადაითვალე და ჩაიბარე.“ მე ვეუბნები: „ფული იქეთ იყოს, თქვენ მე სიცოცხლე და თავისუფლება მაჩუქეთ.“ არაო, არ გამოვა ასეო, გადაითვალე და წაიღეო, ცვენ შენი ფული არ გვჭირდებაო. მოკლედ ძალით გადამათვლევინეს ფული, არცერთი დოლარი არ იყო დაკარგული, ყველაფერი დამიბრუნეს. მეუბნებიან: „მანქანა მთლიანად დავშალეთ გასაჩხრეკად მაგრამ ვერაფერი ვიპოვეთ საეჭვო. აი ჩაიბარე გასაღები და გადაამოწმე ყველა საჩუქარი ადგილზეა თუ არა“ არადა ასამდე საჩუქარი მქონდა მანქანაში. არაფერი დაკარგულა. „ესეც შენი კამერა და ფოტოაპარატიო“ მეუბნებიან. ყველაზე მეტად იმან გამაკვირვა რომ ამოღებული ფირის ნაცვლად ზუსტად ისეთივე ცარიელი კასეტა მომცეს. სპეციალურად მაშხედში მაღაზიაში უყიდიათ. აი ასე..
არადა ხომ შეეძლოთ ყველაფერითავისთვის დაეტოვებინათ, მე კედელთან მივეცხრილე. მაგისთვის კიდევაც პრემიებს მიიღებდნენ. ესეც თქვენი მუსულმანები.. გახსნეს გულები უცხო სჯულის ადამიანის წინაშე, დაიჯერეს და პატიოსნად მოიქცნენ.. დამშვიდობებისას მივუტრიალდი და ვეუბნები: „ბიჭებო, კიდევ ორიოდე სიტყვა მინდა გითხრათ, ბევრ დროს არ წაგართმევთ ოღონდ უნდა ვთქვა.. მთელი გულით გეუბნებით და დამიჯერეთ როგორც ორიოდე საათიოს წინ დამიჯერეთ.“ და მოკლედ „კონსპექტურად“ მოვუყევი თორმეტივე ჩემი თანამეინახის ამბავი. სადღაც ოცი წუთი ვყვებოდი. მომისმინეს, მოითათბირეს და მეუბნებიან: „იცი, დღეს სასწაულების დღეა, მეორე სასწაული მოხდა – გაძლევთ შარიატის სიტყვას, რომ არცერთს არ დავსჯით სიკვდილის, ყველას საქმეს გასდავხედავთ, ზოგს გავუშვებთ, ზოგს მოუწევს პატიმრობის მოხდა, მაგრამ ყველანი ცოცხლები დარჩებიან.“ მე მჯეროდა მათი, გულწრფელად ამბობდნენამას. ასეთი ადამიანები ფუჭ სიტყვებს არ ისვრიან.. მე ვხედავდი მათ თვალებს. სამწუხაროდ ის ვეღარ ვნახე რა ამბავი ატყდა საკანში, როდესაც შეწყალება გამოაცხადეს…

– ეს იყო და ეს?
– თითქმის. ჩავჯექი „ჯიპში“ და კომპასით ვიკვლევ გზას, რადგან მათი საგზაო ნიშნებით ორიენტირება შეუძლებელია, მივიკვლევ გზას სირაქსისკენ. უკან გავიხედე და მანქანა მომდევს კუდში. გასაგებია გადაწყვიტეს „გავეცილებინე.“ უცებ ვხედავ ბენზინი არ მყოფნის. ადგილობრივი ფული არ მაქვს, ვერც ბანკში გადავახურდავებ დოლარებს, ვალუტუიით რომ ვიყიდო ბრნზინი დიდი შანსია ისევფ იქ მოვხვდე საიდანაც გამოვედი. „კუდი“ კი არ მცილდება. ბანკები უკვე დაკეტილია. ვხვდები რომ მაშხედში მომიწევს ღამის გატევა, რომ ფული კანონიერად გადავცვალო ხვალ დილით. რა აბსურდია! როგორ მოვითმინო ასეთი რამ ყველაფერი იმს შემდეგ რაც თავს გადამხდა? ვერაფრით მოვითმენ..
გავჩერდი ბენზინგასამართ სადგურთან გადავუხადე ათი დოლატი, თან ისე რომ არ ვუმუხთლო ადამიანს, ვეუბნები: „უკან მომდეენ სწრაფადვე დამალე ფული.‘ იმანაც დამალა. ჩაჯექი მანაქნაში და გავაგრძელე გზა.
ქალაქს რომ გავცდი ვხედავ მომცილდა თვალთვალი. ქალაქის საზღვრამდე მიმიყვანეს და უკან გაბრუნდნენ. მზის ჩასვლისას გავჩერდი იმ ადგილზე სადაც დამაკავეს, მზეს ავხედე, ჩავჯექი მანქანაში და გავემართე შირაქისკენ.  
– ბიჭები იქ ჯერ კიდევ გელოდებოდნენ?
– რათქმაუნდა. რახან თქვეს რომ დამიცდიდნენ, დამიოცადეს. ისეთი ადამიანები არ არიან რომ თქვან და არ გააკეთონ. შირაქში სასტუმროსთან მათი მანქანები ეყენა. ვკითხე მოსამსახურეს რომელ ნომერში იყვნენ გაჩერებულები. მივედი კართან, იქედან კი – „ბუ ბუ ბუ,“ რაღაცაზე საუბრობენ. ხმები ძალიან მოწყენილი აქვთ. ვაღებ კარს, შევდივარ და აქ ეს ამბავიც მთავრდება…

 

გოლტისი – ადამიანი გახსნილი გულით (გაგრძელება)

ბორანი ბანდრაბასში მიცურავდა, ეს ირანული საპოტო ქალაქია სპარსეთის ყურეში. ირკვევეა რომ ირანული კანონმდებლობით აუცილებელია მთელი ვიდეო და ფოტოაპარატურის დეკლარაციაში გატარება. ავსებ დეკლარაციას, გაძლევენ შესაბამის საბუთს, მთელს შენს ვიდეო და ფოტოაპარატურას ათავსებენ ყუთში და ლუქავენ, ქვეყნიდან გასვლისას კი, საზღვარზე უნდა წარუდგინო ეს ყუთი საბუთით. თუ ლუქი დაზიანებულია ცხრა წლით თავისუფლების აღკვეთა. თუ მხოლოდ ფოტოაპარატურა გაქვს შვიდი წელი. და თუ გადაღებული მასალა გიპოვნეეს დაუყოვნებლივ დაგაკავებენ. ხოლო თუ ფირზე აღმოჩნდება ერთი სამხედრო ობიექტი მაინც – სიკვდილით გსჯიან. სამხედრო ობიექტად კი ირანში ითვლება ნებისმიერი „ხელთქმნილი“ სამეურნეო დანიშნულების ობიექტი. მოგიხვდა კადრში გადამცემი ხაზის საყრდენი, ნება იბოზე და დადექი კედელთან დასახვრეტად. შემთხვევით პეიზაჟის გადაღებისას მოგიხვდა ლიანდაგების მონაკვეთი? კეთილი ინებე და ყულფში გაყავი თავი.. აი ასეთი უკომპრომისო ბიჭები არიან.
მაგრამ ეს დეტალები ჩვენ მოგვიანებით გავიგეთ. მაშინ ბაბრდაბასში კი გადავწყვიტე ჩემი ვიდეოაპარატუირა დეკლარაციაში არ გამეტარებინა და ზურგჩანთის ფსკერზე დავმალე კამერა და ფოტოაპარატი. მებაჟეებს კი ვუთხარი რომ აპარატურა არ გაგვაჩნია. აი ასე, მოვიტყუე.. არადა როგორ შემეძლო არ გადამეღო ირანი? ეს ხომ ძველი სპარსეთია, ისეთი უნიკალური ხედები როგორიც იქაა საერთოდ არსად არ არის.. დეგენერატი კი არ ვიყავი ქალაქებში გადამეღო, სადაც შესაძლოა პოლიციას წავწყდომოდი. გადავწყვიტე გადაღება მხოლოდ მაშინ დამეწყო, ველურ ბუნებაში რომ გავიდოდით. სანამ ჩვენი მანქანები განბაჟებას გადიოდნენ იძულებულები ვიყავით ბანდრაბასის სატუმროში ვმსხდარიყავით. ჩვენ დაგვარიგეს რომ სასტუმროდან გასვლის ნება არ გვაქვს და ამის პირობა წერილობითაც ჩამოგვართვეს. იმ დროს ირანში მართლაც ძალიზე მკაცრი კანონები იყო. მაგალითად ქუჩაში შორტებით და მაისურით რომ გაგევლო სამ წელს მიგისჯიდნენ.. როგორც იქნა მოგვცეს ჩვენი „ჯიპები“ არცერთს ნაკაწრიც კი არ ჰქონდა. ამან გაგვკვირვა, ჩვენ ხომ ვნახეთ როგორ აჰქონდათ მანქანები ბორანზე. მათთვის ერთი-ორი ნაკაწრი არაფერია და ჩვენთვის კი ეს იშვნელოვანია, ერთი ნაკაწრიც კი და მერე ძვირად უნდა გადაგვეხადა დამკვეთებისათვის. ჩვეულებრივი „ჯიპები“ კი არ იყო, „მაზდა მარვი“-ს ექსპერიმენტალური მოდელები, სპეციალურად შემუშავებული ზეშორი უგზოო ტრასებისთვის. თითო მანქანა 70 ათასი ღირდა.
რახან მანქანები წესრიგშია ესე იგი ღმერთი არ გვტოვებს და ყველაფერი კარგად იქნება. წინასწარმეტყველება უკანა პლანზე გადავიდა..
წინ კიდევ ერთი გამოცდა გველოდა, უნდა გაგვევლო ბანდრაბასის ცენტრალურ ქუჩაზე, რადგან შემოვლითი გზა არ არსებობდა. ეს ყველაზე მაგარი საავტომობილო თავგადასავალი იყო ჩემს ცხოვრებაში. შუქნიშნები არაა. ყველა მანქანა დაჭეჭყილია, ერთმანეთს გვერდებით და ბამპერებით ურტყამენ, და ეს ნორმად ითვლება.. ჩვენ კიდევ ერთი ნაკაწრი და ბევრი ფულის გადახდაც მოგვიწევს, მაგრამ არაფერია, გადავრჩით..
და აი ბოლოსდაბოლოს გავედით ბუნებაში. დაუვიწყარი მომენტი იყო მომაბეზრებელი ირანული ცივილიზაცია უკან მოვიტოვეთ, წინ კი საოცარი ველური ლანდშაფტებია. მზის ჩასვლა, სისხლისფრად შეღებილი სალი კლდები..

ახლოს რომ მივედით აღმოჩნდა მართლაც წითელი კლდეებია, მზის ჩასვლის გამო არა.. პირდაპირ მარსული პეიზაჟია, თაღები, სვეტები, რაღაც უცნაური ფიგურები. ზურგჩანთიდან ვიდეოკამერა ამოვიღე და გადაღება დავიწყე. მთებში შემოგვაღამდა. დილით რიჟრაჟი ფანტასტიური იყო: იასამნისფერი, მოშორებით კი შავი, თეთრი კლდეები. არსად მენახა ასეთი რამ..
ასე დაიწყო ჩვენი მოგზაურობა ამ საოცარ ქვეყანაში. მარშრუტი იმგვარად დავგეგმეთ რომ ნაკლებად შევხებიოდით ცივილიზაციას. შედეგად ჩვენი გზა გადიოდა სრულიად ველურ ადგილებში, სადაც გონიერ ცივილიზებულ ადამიანს ძალით ვერ შეაგდებ, სადაც სპეციალური აღჭურვილობისა და უნარების ფლობის გარეშე ვერც კი იმოზრავებ. იქ ისეთი რამეები ვნახეთ! წარმოუდგენელი პეიზაჟები იყო. ქარს კლდეები ნამდვილ ქანდაკებებად ექცია. წარმოუდგენელი სილამაზე იყო. და მეც ვიღებდი და ვიღებდი. ისეთი კინო გამოგვივიდა რომ..  ყველაფერი მკვდარი იყო. მხოლოდ მოშორებით დავინახეთ ჩიტები და მივხვდით რომ იქ ოაზისია. მოგზაურობის ბოლოს კი, შირაქის გზაზე, ნამდვილ ტორნადოს შევხვდით. მზის ჩასვლით განათბული უზარმაზარი ქარბორბალა – საოცარი სანახაობაა! თავიდან „ჯიპით“ დავსდევდი, მერე გადმოვხტი მანქანიდან. ისეთი კადრები იყო რომ!.. ერთი სიტყვით საფრთხეც კი დამავიწყდა. ბოლოს ესეთი დევნის ორი საათის შემდეგ ბიჭებმა მითხრეს, რომ ასე არ შეიძლება, რომ ეს სახიფათოა და რომ მე სრული შეშლილი ვარ. იმიტომ რომ ქარბორბალა საკმაოდ მოზრდილი იყო, შიგ უზარმახარი ქვები ჩიტებივით დაფრინავდნენ. ისეთი გუგუნი იდგა, უჰ!
მოკლედ როგორც იქნა შევწყვიტეთ ტორნადოსთან კატა-თაგვობანას თამაში და განვაგრძეთ გზა. გავიარეთ მაშხედი, უკანასკნელი მსხვილი ქალაქი, მოსაზღვრე შირაქამდე და უღელტეხილზე შევჩერდით.საღვრამდე 70 კილომეტრია დარჩენილი. „აი ხომ ხედავთ,“ ვეუბნები ბიჭებს. „სულ ცოტა დაგვრჩა, მე კიდე არ დამიჭირეს…“ ბიჭები წინ წავიდნენ მე კი დავრჩი უკანასკნელი კადრების გადასაღებათ. მზე ჩადიოდა უკვე. მანქანიდან გადმოვედი და ცხენების ჯოგს დავუწყწე გადაღება. უეცრად საიდანღაც პოლიციის მანქანა გამოჩნდა, შიგ ორნი ისხდნენ.. ამ უღელტეხილზე ალბათ ათ წელიწადში ერთხელ თუ შეხვდები ვინმეს, ახლა კი ჩემი „ჯიპთან“ ერთად კიდევ პოლიციის მანქანაც გამოჩნდა. დამინახეს და გაჩერდნენ. გადმოვიდა ერთი, იარაღი აქვს მომარჯვებული. „ვიდეო, ვიდეო“-ს გაიძახის. ავფუსფუსდი, ვიდეოკამერა ფოტოაპარატით შევცვალე. ვეუბნები ვიდეო-ვიდეო კი არა ფოტო-ფოტო მეთქი. არაფერი არ ჭრის. „ვიდეო“-ო, მორჩა და გათავდა. მივხვდი რომ ცუდ დღეში ვარ. რუსულად, ინგლისურად ვეუბნები: გთხოვ, მშვიდობით გამიშვი-თქო. ფული დავაძრე. ერთდოლარიენების შეკვრა მქონდა რესტორანში ჩაის ფულად დასატოვებელი. იმას ვუწვდი. თავიდან გაუბრწყინდა თვალები. ვიფიქრე გაჭრა მეთქი, მაგრამ შეკვრას რომ გადახედა და მიხვდა რაც იყო, გადაწყვიტა ეტყობა რომ ორდენი მეტი ღირს. თანაც მის თვალებს ვაკვირდებოდი გამუდმებით. მივხვდი რომ არც ფული და არც ორდენი არ აინტერესებდა. მთავარი იყო პროფესიული ვალი პირნათლად მოეხადა. ჯაშუში სამშობლოს მტერია, ამიტომაც უნდა დავაკავოთ..
ერთი სიტყვით დამაპატიმრა. ჩამიჯდა მანქანაში, იარაღი დამადო და წავედითო მეუბნება. ასე დაიწყო ახდენა ჩემმა ცხადმა კოშმარმა. მთლად წავხდი…

უღელტეხილზე ჩავდივართ, ვხედავ ბიჭები დგანან თავიანთ „ჯიპებთან,“ მელოდებიან. დამუხრუჭება დავაპირე, მაგრამ პოლიციელმა ამიკრძალა გაჩერება. იმის თქმა მაინც მოვასწარი რომ მიხდება-მეთქი სიზმარი. ისინიც ჩასხდნენ მანქანებში და გამოგვყვნენ. მივედით უახლოეს საჯარო ნაწეილში, იქ კი ეგრევე უშიშროების სამმართველოს დაუკავშირდნენ. დამიწყეს დაკითხვა, საიდან ჩამოხვდიო. თვალები ახვეული მქონდა. როგორც კი ნაწილის ტერიტორიაზე შედიხარ შავ სახვევს გიკეთებენ თვალზე. ასე რომ ვინ მიტარებდა დაკითხვას ვერ ვხედავდი. მაგრამ ხმაზე შევატყვე – პატრიოტია და ამერიკელ ჯაშუშს არ გაახარებს. უხეში დაკითხვა იყო, ზეწოლით, პროვოკაციებით.. რუსული კარგად იცოდა. მივხვდი ვერაფრით მოვრიგდებოდით.. გახსენი-მეთქი გული, ვეუბნები, დაინახე რომ არანაირი ჯაშუში არ ვარ და თქვენს ხალხისთვის ბოროტი არ მინდა. არაფერმა გაჭრა. „გარდა იმისა რომ ამერიკის დაზვერვის ცენტრალურ სამმართველოზე მუშაობ, მთელი მანქანა ნარკოტიკებით გაქვს გატენილიო“. ეს პროვოკაცია იყო. მე ხომ ვიციოდი რომ არანაირი ნარკოტიკი არ მქონდა მანქანაში, უბრალოდ მამოწმებდა. მხოლოდ ვიდეოკამერისთვის უკვე ცხრა წელი ზედ მქონდა. რა ნარკოტიკები?.. ეგ უკვე მეტისმეტია. მინიმუმ ოცი წელი. მე კი ექვსი თვეც მეყოფა ფეხების გასაფშეკად, სუფთა ჰაერის გარეშე ვერ ვცოცხლობ საერთოდ. თუმცა იმ მომენტისთვის ჯერ კიდევ არ აუხსნიათ რომ პრინციპში არც ისე და არც ასე არ მაცოცხლებდნენ. რადგანაც ჯაშუშად მივაჩნდი, თანაც ამერიკელად.. ხოლო ამერიკელ ჯაშუშს იმ წლებში პრინციპულად არ აცოცხლებდნენ. ვეუბნები რომ არა მაქვს არანაირი ნარკოტიკები. რომ არაა მართალი და ჯობია გული გასნას და დაინახოს რომ მე არ.. მართალია კინოს ვიღებდი, მაგრამ ეს ფირი მათ საოცარ ქვეყანაზე და საოცარ ადამიანებზეა. ნახე მეთქი ფირები და შენ თვითონაც ყველაფერს მიხვდები. არ შეიძლება ჩემი დაჭერა მხოლოდ იმიტომ რომ შენი სამშობლოს სილამაზის ფირზე აღბეჭდვა გადავწყვიტე. ბოლოს და ბოლოს დამიჯერა. დავინახე რომ გული გაეხსნა. მითხრა: „მჯერა შენი. ვხედავ რომ მართალი კაცი ხარ, პირადად მე მზად ვარ ეხლავე გაგიშვა, მაგრამ საქმე იმაშია რომ ინფორმაცია შენი დაკავების შესახებ უკვე გადავეცით ცენტრს და ახლა უნდა გადაგიყვანო მაშხედის ციხეში. იქ შენი საქმით ზემდგომი ინსტანციები დაკავდებიან. ამიტომაც არ შემიძლია შენი გაშვება. მეტისმეტად ძვირად დამიჯდება. ვნახე შენი ფირები, იქ მართლაც ბუნებაა აღბეჭდილი, მაგრამ ასევე არის სამი სამხედრო ობიექტი…“ ჩავფიქრდი, რა ობიექტები შეიძლებოდა ყოფილიყო.. იყო მომენტი როდესაც ავღანეთსა და ირანს შორის საზღვრის ახლოს გავდიოდით, საომარი მოქმედებების არეში. მაშინ დემონი მეჩურჩულებოდა: „შეხედე გოლტის, როგორი კადრებია, მიდი, გადაიღე..“ მაგრამ არ დავუჯერე და სწორიც ვქენი. ის რომ გადამეღო, ნამდვილად აღარაფერი მიშველიდა. კიდევ დავძაბე გონება, მაგრამ ვერაფერს ვიხსენებ. არანაირი ობიექტები არ გადამიღია, არც საომარი და არც არასაომარი. იქნებ თვითონვე ჩაამატეს მეთქი რაღაც ობიექტები რომ თავის დაძვრებნა ვერ შევძლო?.. ის კი მეუბნება: „აი ლიანდაგის მონაკვეთი, აქ კიდე მაღალი ძაბვის გადამცემი ბოძი ჩანს.“ „ჰმ“, მეთქი გამეცინა. „ეგ რანაირი ობიექტებია? ისე უბრალოდ პანორამულად მოხვდნენ კადრში. საერთო პეიზაჟის ანტროპოგენული დანამატებია..„ აი სწორედ მაშინ ამიხსნა, რომ საომარი ვითარებისას, ხოლო ირანში თითქმის მუდმივად საომარი ვითარებაა, ნებისმიერი სამეურნეო დანიშნულების ობიექტი იქცევა საომარ ობიექტთან, განსაკუტრებით კი ანტროპოგენული წარმოშობის. ამ ყველაფრის მიუხედავად გაგიშვებდიო, მეუბნება, მაგრამ ახალა უკანდასახევი გზა აღარ არისო, ბრძანება ბრძანებაა… მითუმეტეს საომარ ვითარებაში. „ერთადეერთი რაც შემიძლია შენთვის გავაკეთო, ესაა რომ ვთხოვო მძიმედ არ გაწამონ და სწაფადვე მოგკლან..“ აი ესა თქვა და მაშინ მივხვდი რომ მართლა ცუდათაა ჩემი საქმე. ციხეში ყოფნის არანაირ ვადებზე არ იყო საუბარი. ერთადერთი წყალობა იყო რომ არც ისე მძიმედ ვეწამებინე დაკითხვებისას და არც ისე მძიმე ხერხით მოვეკალი არსებული თორმეტი ნაირსახეობიდან, რომლითაც სიკვდილით სჯიდნენ ირანში. აი ასე.. და ამაში შემპირდა ის კაცი დახმარებას. თუმცა დანამდვილებით გარანტიებსაც ვერ მაძლევდა.. ეს პირდაპირვე ამიხსნა. მართლა ძალიან  შემეშინდა. „მადლობთ ძამაო“-მეთქი, აბა სხვა რა უნდა მეთქვა მისთვის?
ჭიშკარში რომ გამიყვანეს მცველმა ნება დამრთო, ორიოდე სიტყვით გამოვლაპარაკებოდი მეგობრებს და ახლობლებისთვის გადამეცა რამდენიმე სიტყვა. ამისთვის თხუთმეტი წუთი მომცეს. ვხედავდი, რომ ისიც ცუდად გრძნობდა თავს. აშკარად ნანობდა რომ ყველაფერი ასე სულელურად გამოვიდა..
სამი საათის განავლობაში სანამ მკითხავდნენ, ჩემს მეგობრებს მოესწროთ ადგილობრივ სამხედროებთან გამოლაპარაკება და უკვერ იცოდნენ რომ ჩემი ბედი გადაწყვეტილია. სიკვდილით დასჯის გარდა მსგავს სიტუაციაში სხვა არჩევანი არ იყო.. ეს მათ ენობრივი ბარიერის და მიუხედავად ერთმნიშნელოვნად და გასაგებად აუხსნეს..
მივედი ბიჭებთან, ირანელები შორიახლოს დგანან, ხელს არ გვიშლიან.. ბიჭები მეუბნებიან: „გოლტის, ვიცით ახლა რასაც გვიპასუხებ, მაგრამ ფეხებზე გვკიდია. ან დაგვეხმარები ან ნაბიჭვარი ხარ შე დამპალო ჩვენს თვალში და გიმტრობთ მთელი ცხოვრება. ესე იგი, ახლა ვთიშავთ მცველებს, ვსხდებით „ჯიპებში‘‘, და მივდივართ პირდაპირ შირაქისკენ. იქ უკვე თურქმენები არიან. ჩვენებია მაინც.“ ვხედავ რომ მტკიცედ აქვთ გადაწყვეტილი. თუმცა მათაც ესმით რომ უკეთეს შემთხვევაში ათასიდან ერთი შანსი გვაქვს. ირანელები ბევრნი არიან, სამხედრო ნაწილის ჭიშკართან ვდგავართ. ონდავ რაღაც ისე არ იქნება და ავტომატიანები დაგვადგებიან, წამში დაგვცხრილავენ. არადა ბიჭებს უთხრეს, რომ მათთან არანაირი პრეტენზიები არა აქვთ და შეუძლიათ განაგრძონ გზა. მათ კი ბოლომდე ბრძოლა გადაწყვიტეს.. „ერთი მაქნქანით გავაღწევთ,“იძახიან. „ორი ცალი დავტოვოთ. მერე შევაგროვებთ ფულს და გადავიხდით როგორღაც. ეგ სულერთია. მთავარია ახლა შენ სიკვდილისგან გიხსნათ.“ ვუხსნი რომ ათასიდან ერთი შანსი თუ გვაქვს, რომ ეს აბსურდული წამოწყებაა… „ასეც ვიცოდით,“ მეუბნებიან. „მაგრამ შენ თუ არ დაგვეხმარე, შე დამპალო სპეცნაზელო ამ ერთ შანსსაც ხელიდან გავუშვებთ.“ ვხედავ გამოსავალი არაა, ესენი თვითონვე უნდა გავთიშო, სანამ მოქმედება დაუწყიათ. არადა უკვე ირანელი სამხედროებისკენ იწევიან. არ მივეცი არაფრის გაკეთების საშუალება და რტყმა დავუწყე, ჩვენს შორის ჩხუბი ატყდა. ირანელები მოვარდნენ, ბორკილები დამადეს, თვალები ამიხვიეს.. ბიჭები მეუბნებიან: „ეს რა ქენი გოლტის, უკანასკნელ შანსზეც უარი თქვი. ესე ერთად მაინც ჩაგვხოცავდნენ. მადლობთ რომ შენს თავს ბოლომდე არ ღალატობ, გვიყვარხარ.„ მე კი ვპასუხობ, რომ პირიქით მე ვარ მადლობელი და არასდროს დავივიწყებ მათ მზადყოფნას სიცოცხლე გაეწირათ ჩემთვის. დამშვიდობებისას ბიჭებმა მითხრეს რომ შირაქში სასტუმროში დამელოდებოდნენ სანამ ცოცხალი არ დავბრუნდები ან სანამ ჩემს გვამს არ მისცემენ დასამარხად. შემდეგ ჩემივე „ჯიპით“ წამიყვანეს..

მანქანაში სამნი ვისხედით. საჭესთან გამომძიებელი იჯდა, სახელად აშხედი ერქვა. მის გვერდით მე ვზივარ თვალებახვეული და ბორკილები მიკეთია, უკან კი მცველი ავტომატით. აშხედმა ტქვა რომ სწრაფად უნდა ვიაროთ. თუ შუაღამწემდე ჩავაღწევთ მაშხედში, ის მორიგ გამომძიებელთან დალაპარაკებს შეძლებდა, რომელსაც უნდა დავეკითხე. მაშინ ის მე არ მაწამებდა და დაკითხვის შედეგებს იმგვარად ჩამოაყალიბებდა რომ ჩემთვის „არც ისე მაგრად და მტკივნეულად გამოეჭრათ ყელი..“ რადგან შუაღამემდე სწორედ აშხედის მეგობარი მორიგეობდა. იმ შემთხვევაში თუ ცვლის გადაბარებამდე ვერ ჩავაღწევდით ჯოჯოხეთური ტანჯვის გავლა მომიწევდა.. თვალები ახვეული მქონდა მაგრამ ვგრძნობდი რომ ის შეძლებისდაგვარად სწრაფად მიაქროლებდა მანქანას, იმდენად, რამდენადა ამის საშუალებას მთაში გამავალი გზა იძლეოდა.
სანამ მივდიოდით საუბარი გავაბით. ცხოვრებაზე, ქალებზე. მე მაოცებდა მათი დამოკიდებულება ქალისადმი. ისეთი შთაბეჭდილება მექმნებოდა რომ ისინი ქალებს არასრულფასოვან არსებებად თვლიან. რაღაც შინაური ცხოველების მსგავსად… ვთქვათ მგზავრობს ოჯახი მანქანით. კაცი წინ საჭესთან, გვერდით სავარძელი თავისუფალია, ხოლო ცოლები ბავშვებთან ერთად უკანა სავარძლებზე სხედან. ამავე დროს 40 გრადუსი სიცხეა. კაცს თავისუფლება და სუფთა ჰაერი სჭირდება, ქალებმა კი რაც აქვთ და როგორც შეუძლიათ ისე ისუნთქონ – ეგ უკვე მათი პრობლემებია… მე მოვუყევი, რომ ჩვენთან უკრაინაში ქალისადმი დამოკიდებულება სულ სხვაა – სათუთად, ნაზად და პატივისცემით ვექცევით ქალებს.
საერთოდ უკრაინის შესახებ მოვუყევი. მოკლედ დავმეგობრდით კიდევაც. უღელტეხილთან რომ მივედით მეუბნება: „გოლტის, შენ ჩრდილოელი კაცი ხარ, ყინულზე, თოვლში ტარება იცი, მოდი ბორკილებს მოგხსნი და შენ დაჯექი საჭესთან დრო რომ არ დავკარგოთ“ მომხსნა თვალსახვევი და ბორკილები, დამსვა საჭესთან და წავედით.. მიმყავს მანქანა და ვფიქრობ, ნუთუ ეს უფალმა მომცა შანსი? გვერდზე გამომძიებელი მიზის, ყურადღება მოდუნებული აქვს მთლად, უკან ავტომატიანიც მოეშვა.. საჭე მარჯვნივ, მანქანა ხევში გადავარდება, მე ამ დროს მანქანიდან გადავხტები, ღამე საზღვრამდეც მივირბენ, დღისით კიდე დავიმალები, ესეთ რამეს პირველად არ ვაკეთებ. შემდეგი ღამით კი თურქმენეთის საზღვარს გადავალ. ასე მხოლოდ ერთ მანქანას დავკარგავ და გადარჩენის შანსიც 90 პროცენთამდე მაქვს. თითქმის რომ სასწავლო სიტუაციაა… მაგრამ ვგრძნობ რაღაც აქ ისე არაა,.. გული არ მიშვრება.. მოვკლა ორი უდანაშაულო ადამიანი, რომელიც თავის პროფესიულ მოვალეობას ასრულებენ… თანაც ერთერთი მათგანი ჩემი ბედის შესამსუბუქებლად მიდის სამსახურეობრივი განაწესის მძიმე დარღვევაზე. ის მე მენდო, მე კი მას ხრამში ვჩეხავ. არასწორად გამოდის, გულისმიერად თუ მივუდგებით. ვხვდები რომ ეს სწორედ ის დემონი მაცდუნებს, სიზმარში რომ მეცხადებოდა…
ერთი სიტყვით განავაგდე ბოროტი ფიქრები და მივყვები გზას.. ახლა სხვა აზრი მოვიდა. რა სისულელეა! მართლაც რაში მჭირდება ამათი მოკვლა? აგერ გამომძიებელი გვერდში მიზის. მკვეთრად დავამუხრუჭებ, წინ წავარდება, უკნიდან ხელით მივარტყამ კეფაზე, გავთიშავ. ავტომატიანსაც ჯერ წინ წააგდებს, მერე ინერციით უკან გადააგდებ, კინკრიხოს მიარტყამს, გაითიშება. ვერც კი მიხვდებიან რა მოხდა.. სანამ გათიშულები ეგდებიან, შევკრავ და გზის პირას დავტოვებ. მანქანით კი უკვე დღესვე მივაღწევ საზღვრამდე.. არანაირი პრობლემა, ყველა ცოცხალია და მეტ-ნაკლებად ჯანმრთელიც.. მივდივართ აშხედი რაღაც კითხვებს მისვამს, მე კი ვზივარ და გამწარებით ვფიქრობ – რა მოვიმოქმედო? უღელტეხილზე კიდევ ერთი ნახევარი საათი მაინც ვიქნებით. უნდა როგორღაც გავბედო… მაგრამ რაღაც არის ამაში არასწორი, თავში ჩაარტყა ადამიანს, რომერლიც შენ გულით გენდო. არა, ვფიქრობ, არ ვიზამ.. განვედ სატანავ.. და მართლაც დაიხია დემონმა, შესუსტდა ეს აზრიც და გაქრა.
ახლა მესამე ვარიანტი გაჩნდა.
მართალია, ადამიანის ცემა არაა კარგი, მაგრამ შეხედე: დააყენე შენი თავი მის ადგილას. რომ დაგეჯერებინა ადამიანისთვის, რომელიც ჯაშუშად მიგაჩნდა და მას შენთვის ეთხოვა გაშვება. რას მოიმოქმედებდი? დაახლოებით ასე რომ მოემაერთა შენთვის: „გოლტის, შენ იცი მე არ ვარ ჯაშუში, შენ გადაწყვიტე შემიმსუბუქო ხვედრი, რომ მტკივნეული სიკვდილით არ მოვკვდე. მაგრამ იქნებ უბრალოდ მაჩუქო სიცოცხლე, გამიშვა..“ პირაპირ ასე რომ მოემართა შენთვის, შენ კი დანამდვილებით გცოდნოდა რომ არაა ის დამნაშავე. რომ არაა არანაირი ჯაშუში. გაუშვებდი?.. ახლა არ გეუბნები, ახლა შენ შენთვის ხარ, მაგრამ ადრე, როდესაც მსახურობდი, შენც იცი სად,.. მაშინ რას მოიმოქმედებდი?
რას ვიზამდი და გავუშვებდი. დანამდვილებით გავუშვებდი, და ისიც გამიშვებს. ამაში ეჭვიც არ მეპარება. რათქმაუნდა არაფერ კარგს ეს მას და მის ოჯახს არ მოუტანს. სამსახურს დანამდვილებით დაკარგავს. სავარაუდოდ რამდენიმე წლით ციხეში ჩასვამენ კიდეც., მაგრამ ეს ჩემთვის ხომ სიკვდილ-სიცოცხლის საქმეა. რა ჯობია/ მე მოვკვდე თუ მის ოჯახს არ მივაყენო ტანჯვა?.. ალბათ მთავარია მაინც რომ გადავრჩე. მე ხომ ექსტრემალურ პირობებში გადარჩენის სპეციალისტი ვარ და არა საკუთარი სიცოცხლის ფასად ქველმოქმედების გამწევი. მაგრამ აქაც პრინციპული საკითხია: გული.. ენა არ მიბრუნდება ვთხოვო ისეთი რამ რაც მას და მის ოჯახს ტანჯვას მოუტანს. ცოდვაში ჩავდგამ ფეხს.. რაღაც კარმის მსგავსია ეს. ხო..
მოკლედ აღარ ვთხოვე აღარაფერი, დემონი კი მეჩურჩულება: „სულელი ხარ გოლტის, მესამე შანსი ხელიდან გაუშვი. მორჩა გათავდა, სხვა შანსი აღარ გექნება.“ მაგრამ შინაგანად მაინც სიხარულს ვგრძნობ. ცხოვრების ყოველი მომენტი არჩევანის წინ გაყენებს.. გონებით კი თითქოს ვხვდები, ცუდათაა ჩემი საქმე, ყველა შემოთავაზებულ შანსზე უარი ვთქვი. მაგრამ გული მიგრძნობს: სწორედ მოვიქეცი. ყველაზე მთავარი არჩევანი, საკუთარი თავის არჩევანი მაინც სწორად გავაკეთე… მე ხომ დიდი ცოდვილი ვარ.. ათასი რამ ჩამიდენია.. მშვიდობიან დროშიც და იმ პერიოდშიც როდესაც უცხო მასწავლებლებს და მებრძოლებს ვერკინებოდი და „სპეცნაზშიც“ რომ ვმსახურობდი. აღარ მინდა ცოდვას ცოდვა დავამატო.. ასე რომ რაც იქნება იქნება. ღმერთი არ ცდება.
თხუთმეტი წუთით დავაგვიანეთ. აშხედის მეგობარი უკვე შეიცვალა და მორიგეობა ახალ გამომძიებელს გადაეცა. მას აშხედი ეღარაფერს გააწყობდა.. ხელი ჩამოვართვით და გადავეხვიეთ ერთმანეთს. აშხედი მეუბნება: „მორჩა გოლტის, მე უძლური ვარ ამ სიტუაციაში. ჩემგან ნუღარაფერს ელი. ახლა შენი ღმერთი შეგეწიოს.“


ჩამსვეს ნამდვილ ირანულ ციხეში. ჯერ ცალკე ზინდანში. სიკვდილმისჯილთა საკანში მერე გადამიყვანეს. ზინდანი ასეთი ორმოა, დაახლოებით რვა მეტრის სიღრმისა. გამხადეს მთლიანად. ერთადერთი ჯვარი არ მოუხსნიათ და თვალი, რომრლსაც ყველგან დავატარებ. ვზივარ ასე ორმოში. ხან წყალს ჩამომიშვებენ, ხანაც ცოტა საჭმელს. ხანაც დაკითხვებზე ამოვყავარ. დაკითხვებზე არაფერს მოგიყვებით, სასიამოვნო არაფერია. დაკითხვის ტერქნიკა მათთან შუასაუკუნეების შემდეგ დიდი არაფრით შეცვლილა. რომ მოგიყვეთ როგორ მკითხავდნენ, თქვენ მათზე მთლად წაგიხდებათ შთაბეჭდილება. არადა ისინი თავის ამბავში მართლები იყვნერნ. მე მათთვის ნაძირალა ვიყავი, მტრული ქვეყბის ჯაშუში. დაკითხვით კი მკითხავდნენ, როგორც ეხერხებოდათ ისე. მე ხომ მათთვის ამერიკელი დაზვერვის თანამშრომელი ვიყავი. რომელსაც დავალება ჰქონდა გადაეღო ლიანდაგები და გადამცემი ხზის ბოძი დივერსიების მოსაწყობად. ყველაფერი დანარჩენი, ბუნება, ხედები, ცხოველები ადამიანები, უბრალოდ კამუფლაჟი იყო.. ასე რომ მკითხავდნენ საკმაოდ მძიმედ. ხო.. კარგი არაფერია..
– ტექნიკური სიახლეების მხრივ თუ ჰქონდათ რამე?
– კი ჰქონდათ. მაგალითად კამერა-საყინულე. სხვათაშორის სწორედ ამ საყინულიას წყალობით გადამიყვანეს უფრო მისაღებ ადგილას სადაც მართლმორწმუნე დამნაშავეებს ათავსებენ.
ერთერთი დაკითხვისას ამიყვანეს და საყინულეში ჩამსვეს. მაისური და შარვალი კი მეცვა. ტემპერატურა – 20-30 გრადუსი იქნებოდა. მივხვდი რომ ვერაფერს გავაწყობდი, უნდა ვმჯდარიყავი იმ კამერაში იმდენხანს რამდენხანსაც ისინი მოისურვებდნენ. შევეგუე ამ აზრს და ლოცვა დავიწყე.. კარგად გავხდი, დამცხა კიდევაც. ისინი კი პატარა ფანჯრიდან მადევნებან თვალს. ვზივარ საყინულეში და წარმოვიდგენ რომ თავისუფალი ვარ, სადღაც ანტარქტიკაში ჩრდილოეთ პოლუსზე ვზივარ და მიხარია. სითბოს ვგრძნობ. კანიც კი არ ამბურძგვლია. იქედან რომ გამომიყვანეს პირველ რიგში მკითხეს: „რა იყო ეს? შენი ღმერთი?“ კი მეთქი, ვუპასუხე, სწორედასც რომ ჩემი ღმერთი იყო თქო.
ამის შემდეგ პატივისცემით დამიწყეს მოპყრობა და ორმოში აღარ ჩამსვეს. კარგია რომ მორწმუნე ხარო, მეუბნებიან. და გადამიყვანეს ლუქს-კამერაში სიკვდილმისჯილთათვის. გამიყვანეს კორიდორებით. იღება კარი და სახეში ისეთი შმორის სუნი მცემს, რომ მეტი არ შეიძლება. დავიღუპე თქო ვფიქრობ, იმ ორმოში სუფთა ჰაერი მაინც იყო, აქ კიდე მოიხუთები. ჩემთვის მძიმე ჰაერზე უარესი არაფერია. სახლში აივნის კარი ზამთარშიც კი ღია მაქვს ხოლმე. კარი მიიხურა. ვიხსნი თვალიდან სახვევს და ვხედავ რომ პატარა ოთახში ვარ, სოროს რომ უფრო ჰგავს ისეთში, არც ფანჯრებია და არც რაიმე სხვა სავენტილაციო მოწყობილობები. სუფთა ჰაერი კარს რომ აღებენ კორიდორიდან მაშინ შემოდის. სუნთქვა შეუძლებელია, ტავს გრძნობ თვზივით ცხელ ქვიშაზე რომ დააგდებენ. მივხვდი რომ წინ საშინერლი, ნელი სიკვდილი მელის. მომაწოდეს კარში ბამბის ქვეშსაგები, ბეტონის იატაკზე დასაწოლად და გავიდნენ. რა გაეწყობა, ამისთვისაც დიდი მადლობა..

(დასასრული იქნება…)

გოლტისი – ადამიანი გახსნილი გულით

და ჰრქუა: ამენ გეტყჳ თქუენ: უკუეთუ არა მოიქცეთ

 და იქმნნეთ, ვითარცა ყრმანი, ვერ შეხჳდეთ სასუფეველსა ცათასა.

(მათე; 18:3)

სულიერი ძიების გზაზე ერთერთი ჩემი აღმოჩენა იყო ვლადიმერ ვუკსტა, იგივე გოლტისი (Голтис) გამაჯანსაღებელი

Исцеляющий Импульс

პროგრამის “Исцеляющий Импульс” ავტორი. წარმოშობით უკრაინული კარპატებიდან. “სპეცნაზის” წევრი, სპოერტსმენი, ბოდიბილდერი, ექსტრემალი, ტრადიციული და ჩინური მედიცინის მცოდნე და პირველ რიგში მართლმადიდებელი მეომარი, როგორც მას უწოდებენ ხოლმე. მან 43 დღე იშიმშილა ატლანტის ოკეანის გადაცურვისას (აქედან 12 უწყლოდ). იმოგზაურა პოლუსიდან პოლუსზე თავის ჯგუფთან ერთად. იმყოფებოდა სიკვდილმისჯილთა საკანში საიდანაც სასწაულებრივად გამოვიდა ცოცხალი. მისი სისტემის ძირითადი ელემენტებია:

1. გახსნილი გული

2. ფიზიკური ვარჯიშების კომპლექსი

3. სწორი კვება

4. მარხვა და შიმშილობა

5. გაკაჟება

ყოველივე ამაზე (ფიზიკური ვარჯიშების გარდა) შეგიძლიათ წაიკითხოთ მის ოფიციალურ ვებ-საიტზე – www.goltis.info. აქ კი შემოგთავზებთ მის ინტერვიუს თარგმანს ქართულად, რომელსაც ასევე ქვია «გახსენი გული». ინტერვიუ დაიბეჭდა ჟურნალ «DZEN YOГА»-ში ა. სიდერსკის რედაქციით. სწორედ ამ ინტერვიუდან დაიწყო ინტერესი გოლტისისა და მისი საქმიანობის მიმართ.

ანდრეი სიდერსკი

ჩვენი მორიგი შეხვედრა გოლტისთან მკურნალთან, ექსტრემალურ პირობვებში გადრჩენის სპეციალისტთან და უნიკალური საავარჯიშო პროგრამის შემქმნელთან შედგა მისი ესპანეთიდან ჩამოსვლის შემდეგ, სადაც BBჩ-ს გადამღები ჯგუფი მუშაობდა დოკუმენტურ ფილმზე ექსტრემალური გამწმენდი შიმშილობის შესახებ. გამოცდილი ექიმების და ვიდეოკამერების 24 საათიანი თვალყურის დევნების ქვეშ გოლტისმა 43 დღე იშიმშილა აქედან 12 დღე უწყლოდ. ამის შესახებ ჩვენმა ჟურნალმა ვრცელი ვიდეომასალა შესთავაზა მკითხველს, ინტერვიუ კი სულ სხვა ამბის გამო ჩავწერეთ, თუმცა შიმშილობას ვერც აქ ავუარეთ გვერდი…
ირანი, ქალაქი მაშხედი, უშიშროების სამმართველოს ციხე,  სიკვდილმისჯილთა საკანი… ბრალდება აშშ-ს აგენტობაში, განსაკუთრებულად მძიმე დაკითხვები… გასაგებია რომ ეს ყოველივე მძიმეა მოსაგონებლად, მაგრამ მაინც… როგორღაც ხომ გამოაღწიე იქედან ?…
– როგორც იტყვიან, რაც კი ხდება, ყველაფერი უკეთესობისკენაა.. ჩვენი ცხოვრება განსაცდელთა ჯაჭვია, რომლის შედეგიც ბოლოს გაცნობიერებაა. თუ შენ რაღაც გაუგებარი საოცრად ცუდი რამ გემართება, უაზრობაა ისეთი კითხვების დასმა როგორიცაა «რისთვის?», «რა დავაშავე?» რის გამო ? – აი სწორი კითხვა. ნებისმიერი განსაცდელი შენთვის მოცემული შანსია. ღმერთი არ გვსჯის, ის მხოლოდ საშუალებას გვაძლევს ახალი რამ ვისწავლოთ. მაშინ, 1997 წელს, სხვაგვარად რომ მივდგომოდი სიტუაციას მე და თქვენ ეხლა აქ არ ვისაუბრებდით. ნამდვილად გამოუვალი სიტუაცია იყო. ყოველშემთხვევაში, როგორც მოგვიანებით ამიხსნეს, ჩემს გარდა იქედან არავინ გამოუშვიათ ცოცხალი…
არა იმას არ ვამბობ რომ ეს იყო ერთადერთი შემთხვევა ჩემს ცხოვრებაში როდესაც სიკვდილ-სიცოცხლის ზღვარზე აღმოვჩნდი… სხვა რამეს ვამბობ… როდესაც ჩემს ცხოვრებაში ხდებოდა რაღაც ექსტრემალური, რაღაც რაც ითხოვდა ჩემგან სრულ მობილიზაციას აქ და ამჟამად, მთელი ჩემი სულიერი და ფიზიკური ძალების ჩადებას, მე ვმადლობდი ღმერთს, რომ ის არ მტოვებს და მაძლევს საშუალებას ვისწავლო. გადიოდა ერთი, ორი, ზოგჯერ ხუთი… ან თუნდაც შვიდი წელი და მე ვხვდებოდი რისთვის იყო საჭირო ის განსაცდელი. რისთვის გამატარა ღმერთმა ესა თუ ის კრიტიკული სიტუაცია…
თუმცა ვერ ვიტყვი რომ ყოველთვის ჰოლივუდურ გამძლეობას ვიჩენდი. აშკარა სულმოკლეობა ვცდილობდი არ დმეშვა, მაგრამ სასოწარკვეთილებაში კი ვვარდებოდი… როდესაც მივხვდი სადაც მოვხვდი, რომ არავინ არასდროს ამ საკნიდან ცოცხალი არ გასულა, რამდენადმე უჩვეულოდ ვიგრძენი თავი.. ვიფიქრე კიდეც: «ღმერთო, ნუთუ ამჯერად მიმატოვე?» მანამდე რაც გადამხდენოდა – ხერხემლის მოტეხილობა, შხამიანი ობობის ნაკბენი ჯუგლებში, გველის კბენა კალახარის უდაბნოში, ეს ყოველივე გასაგები იყო რისთვისაც, რომ რაღაც გამეცნობიერებინა, რაღაც მესწავლა, მაგრამ სიკვდილმისჯილთა საკანი ირანის უშიშროების სამმართველოს ციხეში?!
ეს არ მესმოდა. გამოსავალი არსად იყო. ახლა საით? ნუთუ იქით?! თუ?.. თუ რა?… ერთი სიტყვით გაურკვევლობაში ვიყავი. იქნებ ჩემი მისიაას ღირსეულად მოვკვდე? იქ ამის გაკეთება არც ისე იოლია. ისინი სიკვდილით დასჯის თორმეტ სხვადასხვა ხერხს მიმართავენ, ერთი მეორეზე «სასიამოვნოს»… თავიდან აცილების არანაირი შანსი არ არსებობს. განსაკუთრებით უცხოელის შემთხვევაში, რომელიც ყველაფერთან ერთად ჯაშუშადაც ითვლება… დამთავრებული საქმეა… ისინი ხომ მე ამერიკელ ჯაშუშად მთვლიდნენ, მთლად ცუდად იყო საქმე. უარესად ვერც კი წარმოიდგენდა კაცი… თავიდან იმის იმედი მაინც მქონდა რომ სიტყვას შემაწევდა ვინმე, დიდხანს და მტკივნეულად რომ არ ვეწამებინე, როგორც ამერიკელ ჯაშუშს შეეფერება. მაგრამ ამის იმედი მალევე დამეკარგა. მოკლედ, საიდან ამეღო ძალები რათა ღირსეულად მოვმკვდარიყავი, ძირითადად ამ ამოცანაზე ვიტეხდი თავს დაკითხვებს შორის… იმიტომ რომ დაკითვებზე მაგის თავი აღარ მქონდა… იცით როგორ მშურდა სტალინურ გულაგებში ნაწვალები ხალხის? ისინი მშობლიურ მიწაზე მაინც აწამეს… ერთმორწმუნეთა შორის. ინდუისტები ან ბუდისტები რომ ყოფილიყვნენ შედარებით ადვილი იქნებოდა, მაგრამ ჩემს გარშემო მხოლოდ მუსულმანები იყვნენ. სრულიად უცხო მსოფმხედველობის მქონე ხალხი. უფრო უცხონი ჩვენთვის, ვიდრე ჩინელები ან კორეელები. მე მომიწია მესწავლა, როგორ მიმეღო ეს ადამიანები, ისეთებად როგორებიც ისინი იყვნენ. მე ხომ სრულიად მარტო ვიყავი. აბსოლუტურ უმრავლესობას ისინი წამოადგენდნენ. არა, ნამდვილად თეთრი შურით მშუირდა იმათი ვინც სტალინის ბანაკებში იჯდა. მათ გარშემო მათი თანამოძმეები იყვნენ, შესაძლოა ეს არც იყო მათთვის დიდი ნუგეში. მე კი ეს დამამშვიდებდა, ცოტათი მაინც… მოკლედ უსუსურ ბავშვად ვგრძნობდი თავს. არა, ფრინველად რომელსაც ფრთები ფესვიანად ამოგლიჯეს…
მაგრამ… თუ ნებისმიერ ბედისწერას ღებულობ და დარწმუნებული ხარ, რომ ყველაფერს უკეთესობისკენ მიყავხარ, თუ უმძიმესი სიტუაციის და მიუხედავად არ განიკითხავ ღმერთს, მაშინ ყოვერლთვის იპოვნი სწორ გზას… მთავარია გულის ხმას დაუგდო ყური და მიჰყვე მას.  და მაშინ ხდება «ჩვეულებრივი სასწაული». შვიდმა წერლიწადმა განვლო სანამ მივხვდი რისთვისაც ვიჯექი სიკვდილმისჯილთა საკანში და რატომ გამოვედი იქედან ცოცხალი.
– და რატომ ?
– იმისთვის რომ წიგნი დამეწერა. ლამაზი, კეთილი წიგნი სარწმუნოებაზე, სიყვარულზე, სულიერ ძალასა და გულის ხმაზე… სიკვდილ მისჯილის ამბავი, ძირითად ხაზად გასდევს ამ წიგნს, რომლის ფონზეც იშლება მოთხრობა სხვადასხვა ადამიანებისა და მოვლენების შესახებ.
– სახელწოდება თუ მოიფიქრე? თუ ამას შემდეგ აპირებ?


– არა, შემდეგ არა. სათაური უკვე მაქვს. სიზმარში მოვიდა: «სიკვდილმისჯილის აღსარება». ის რასაც ადამიანი სიკვდილ-სიცოცხლის ზღვარზე განიცდის ნამდვილ გულახდილობას წარმოადფგენს. «ყველანი მარტო ვკვდებით..» საკუთარ თავთან განმარტოვებით. ეს სულის დიალოგია ღმერთთან. ყოველდღიური გონი წყნარდება. შინაგანი ფუსფუსი წყდება. რჩება მხოლოდ სულიერი არსი და ღმერთი. სიჩუმეში. უხმო დიალოგი სიცარიელეში. უფრო სწორედ ღმერთის მონოლოგი შენში. სიკვდილმისჯილთა საკანში ყოფნისას თავიდან ვიაზრებდი ჩემს ცხოვრების ყოველ წამს.
მზად ვიყავი წამებით მოვმკვდარიყავი. ვფიქრობდი რომ ესაა იმ მშვენიერი ცხოვრების საზღაური, რომელშიც მე არცერთ დეტალს არ შევცვლიდი. ჩემი სული აღსავსე იყო ღვცთისადმი მადლიერებით, იმისდათვის რომ მან ასეთი მშვენიერი ცხოვრება გამატარა.

გოლტისი

– იქნებ მოყვე თანმიმდევრობით, როგორ მოხვდი შენ, მშვიდობიანი მოგზაური, ირანის უშიშროების სამმართველოს ციხეში. თანაც სიკვდილმისჯილთა საკანში, ამერიკელი ჯაშუშის რანგში ?.. როდესმე თუ იყავი მართლაც ამერიკის ჯაშუში ?
– ამერიკის არ ვყოფილვარ. თუმცა არც საბჭოთა არ ვიყავი. უფრო სწორედ საბჭოთა მოქალაქე კი ვიყავი, მაგრამ ჯაშუშობა არ მარგუნა ღმერთმა.. თავიდან რომ დავიწყოპთ, ყველაფერი ისევე იყო, როგორც გველის კბენის შემთხვევაში, ანუ ყველაფერი ცხადი სიზმრიდან დაიწყყო. სიზმარში მომივიდა ინფორმაცია რომ ირანში სიკვდილმისჯილთა საკანში აღმოვჩნდებოდი.
– რა, ესევე დაგესიზმრა, ირანი, ირანელი ხალხი, ციხე, დაკითხვები?
– არა, «ვიდეორიგი» სხვაგვარი იყო, მაგრამ შევძელი გამეშიფრა რასაც მოასწავლებდა ის. და «არსებითმა შინაარსმა» «გამიყვანა» სწორედ ასე სასიხარულო ასოციაციებზე: ირანი, ციხე, სიკვდილმისჯილთა საკანი…  სასიამოვნო ასოციაციური ჯაჭვი გამოვიდა, მართალია მეტისმეტად მოკლე გამოდგა, მაგრამ შთაბეჭდილება მაინც მოახდინა ჩემზე.
– და როგორი იყო შენი ცვხადი სიზმრის «ვიდეორიგი»?
–  საშინელება იყო. ხის ყუთში ვიწექი და ვხვდებოდი რომ ცოცხლად დამმარხეს. გასაგები იქბნებოდა კუბო რომ ყოფიოლიყო, მაგრამ არა, ყუთი იყო, ყუთიც არა, უფრო უჯრას წაგავდა. კუბოში კიდე ადვილია, დაწექი, ხელები, ფეხები გაშალე და მოკვდი მშვიდად და წყნარად. აქ კიდე მთლად მოხრილი ვიწექი, სამადგადაკეცილი. სხეული მთლად დამიბუჟდა, ვეღარ ვსუნთაქვდი. უკვე ვიხრჩობი, სიზმარში და ვხვდები რომ არანაირი გამოსავალი არაა. ერთადერთი რაც დამრჩენია ესაა ღირსეულად მ,ოვკვდე. ვწევარ და ღმერთს ვევედრები მომცეს ძალა რათა ეს შევძლო. ვიწექი და ვევედრებოდი ღმერთს, სიტყვებს სულის სიღრმეში ვპოულობდი, ძირითადი პრობლემა სულიერ ტანჯვაში იყო და არა ფიზიკურ დისკომფორტში.
ამასთან ერთად კიდე დემონი გამომეცხდა და მეუბნება «მორჩა, გამოგიჭირეთ! ახლა გამუიდმებით უნდა იტანჯო. ეს ჯერ კიდევ არაფერია, აი როდესაც ხელს მოგკიდებთ იქ, სიკვდილის შემდეგ, მერე ნახავ».
და აი მაშინ უკვე მართლა შემეშინდა. ესე არასდროს შემშინებია.. მძინავს და ვგრძნობ შიშს, რომლისგანაც შეიძლება მართლაც სული გააფრთხო. თუმცა უცნაური შიში კი იყო. მეშინოდა არა საკუთრივ ეშმაკისა ან იმ სიტუაციისა რომელშიც აღმოვჩნდი, არამედ საკუთარი სისუსტეების, ჩადენილი ცოდვების და იმ გამოცდებისა, რომლ;ების გავლაც ვერ მოვახერხე.. მაშინ მივხვდი რომ არაფერია ანტისამყაროში მოხვედრაზე უარესი. იქიდან ვერაფრით დააღწევ თავს. იქ სული ვერ იარსებებს. აი ტანჯვა სადაა, თანაც სამარადისო ტყანჯვა.
სიზმარში ვლოცულობდი უფლის წინაშე და ვაღიარებდი ჩემს ცოდვებს. ვიცოდი, მქონდა კიდევ დრო, იმისთვის რომ მეთქვა: «უფალო, ყოველთვის არ მიცხოვრია შენი მცნებებით, ბევრ განსაცდელს ვერ გავუძელი, სუსტი ვარ, და მაპატიე ღმერთო ის უსჯულოებანი, რომლებიც ჩადენილი მაქვს ჩემი ცხოვრების განმავლობაში». ეს იყო სიკვდილმისჯილის აღსაარება.. და სწორედ ამ ათღსარებამ შეიტანა გარდატეხა ჩემს სიზმარში. დემონი გაუჩინარდა, მე კი ძალა ვიგრძენი. თავდაპირველად ჩემს შიგნით.
შემდეგ მოვიდა გარეგანი ძალაც. ვიღაც იყო ჩემს გვერდში და თქვა.. არა კი არ თქვა, გაიფიქრა.. არა არც გაიფიქრა.. მოკლედ ფიქრისა და სიტყვების გარეშეც ყველაფერი გასაგები იყო. შინაარსი კი დაახლოებით ასეთი ჰქონდა: «აი გოლტის, მადლობა შენ სარწმუნოებისთვისა და აღსარებისთვის და თუ შენს ცხოვრებაში იქნება მძიმე განსაცდელები, მადლობდე უფალს, რადგან ეს არსებითად ყველაზე მნიშვნელოვანი მომენტებია». დაახლოებით ასე…
– ანუ თითქოს დაშვება იყო შენზე.. და შემდეგ?
– შემდეგ გამეღვიძა. კარპატებში, სახლში.. მოდით არაფერს გეტყვით არც იმ ადგილზე და არც იმ სახლზე. კარპატებშია ის, ეს საკმარისია..
– რატომ არ იტყვი?


– ჩემთვის ეს ერთერთი მთავარი ძალის ადგილია პლანეტაზე. სამივე ჩვენთაგანისთვის, ვინც ირანის ამბებში ვმონაწილეობდით. ჩვენ შიმშილობის კურსს გავდიოდით მთებში, შემდეგ ჩამოვედით ბარში და ამ სახლს გადავაწყდით შემთხვევით. არა, შემთხვევით ასეთი რამეები არ ხადება. ჩვენ ინტუიტიურად გავედით ამ ადგილზე.. იქ ადამიანები ისევე ცხოვრობენ როგორც სამასი-ოთხასი წლის წინათ. იქ ყველაფერი სრულიად ფანტასტიურია.. მზის ამოსვლა, დილის ბურუსი მთის წყაროზე, ბალახწებისა და ყვავილების მრავალფეროვნება.. როდესაც პირველად დავინახე ეს ადგილი მივხვდი რომ ის „ჩემია“. ისე ერთადეერთი და განუმეორებელი ადგილი, სადაც როდესღაც სამუდამოდ დავრჩები. იმ სიზმრიდან ათი წლის შემდეგ, მეგობრებმა ვიყიდეთ ის ადგილი, ნაკვეთი ძველთა-ძველი სახლის უკან. ასე რომ ის ადგილი ახლა მართლაც ჩვენია. იმედი მაქვს ღმერთი არ დაუშვებს ჩემს სიკვდილს რომელიმე მოგზაურობის დროს სამშობლოდან მოშორებით და ყველაფერი სწორედ ისე გამოვა როგორც მე მაშინ ვნახე, როდესაც პირველად მოვხვდი იქ.. როდესმე მე დავუბრუნდები ჩემს ადგილს და დავრჩები იქ სამუდამოდ.


– ღმერთმა ქნას.. ესე იგი იღვიძებ და?..


– ხო, იმის გამო გამეთღვიძა რომ ბებერი გუცული ხორბლის ღერით მიღიტინებდა ლოყაზე. და მეუბნება“გოლტის, ადექი, მზეს შევეგებოთ, ჩიტები საოცრად ჭიკჭიკებენ, წამოდი მოვუსმინოთ, თორემ მზე რომ ამოვა მერე გაჩუმდებიან.“
გამომეღვიძა, დაინახა ბაბუმ რომ უხასიათოდ ვარ, ბრძენი, ხანდაზმული გუცული იყო, ყველაფერს ხედავდა და გრძნობდა. მეკითხება: „გოლტის, რა გჭირს? რა დაგემართა?“
მოვუყევი მთლიანად სიზმარი და ავუხსენი რას ნიშნავდა იგი: ირანი, ციხე, სიკვდილმისჯილთა საკანი..
ბაბუამ ყურადღებით მომისმინა და მეუბნება: „ღვთის ნებაა ყოველივე. მთავარია, ყველაფერი მთელი შენი გულით და გულის ნებით მიიღო, მაშინ რომც დაიღუპო მაინც ყველაფერი კარგად იქნება.“
იცით, მე გამუიდმებით ვაანალიზებ.. რაც არ უნდა შემემთხვეს, ყოველთვის ვცდილობ გავარკვიო და გავაცნობიერო რისთვის მოხდა ეს.. მოვიტეხე ხერხემალი და ოთხ წელიწადში მივხვდი – ეს იმისთვის რომ შემდეგ საკუთარი რეაბილიტაციისთვის შემუშავებული მეთოდით მემკურნალა ინვალიდ ბავშვებისათვის, რომლებზეც მედიკოსებს დიდი ხანია ჩაქნეული ჰქონდათ ხელი. გველმა მიკბინა, ასევე გასაგებია – იმისტვის რომ მივმხდარიყავი: იქაც კი სადაც არ არის ექიმი, არც უბრალოდ წყალი, შესაძლებელია გადარჩე, თუ კი საკუთარი გულის ხმას ისმენ და დასაპყრობად კი არ მიდიხარ, არამედ შესასწავლად და მისაღებად.. ხო, და ირანული ციხის შემთხვევაში კი არ მესმოდა რისთვის იყო ეს. სანამ არ მომაფიქრდა რომ წიგნი უნდა დავწერო. ძირითადი შინაარსი კი აი ასეთია: არ აქვს მნიშვნელობა შენს კანის ფერს, არც რელიგიას, თუნდაც სრული ათეისტი იყო, მაგრამ მთავარია შენი გულის ხმას მისდიო, ასეთ შემთხვევაში არასდროს დარჩები მარტო. კომუნისტი რომელიც მკერდით სათოფურს გადაეფარა, მუსულმანი, რომელმაც ამერიკელი ჯაშუში დაიჭირა, ბუშმენი, რომელმაც საერთოდ არ იცის რა არის ეკლესია და ვინ არის ღმერთი, ყველანი ერთნაირად ახლოს არიან უფალთან, თუ ისინი ცხოვრობენ ისე, როგორც მათ გული კარნახობთ.
აი შეხედეთ, მე გადავრჩი, მხოლოდ იმიტომ რომ „სამეულს“ (ეს მათთან დაახლოებით ჩვენებური სტალინური სასამართლოს მსგავსია) ჩემი გულიდან მივმართე. მათ მიიღეს ეს ინფორმაცია და არ ჩაიკეტნენ.. არადა შეეძლოთ ხელი ჩაექნიათ ჩემს ნათქვამზე. მათ დიდი ჯილდო ერგებოდათ ჯაშუშის განადგურებისთვის, დააწინაურებდნენ კიდეც. მათი რომ მომისმინეს, და გულით გამიგეს უკვე დიდებული საქციელი იყო! დიდი სულიერი ძალისხმევა დასჭირდათ ამისთვის. მათ შემდეგ მოუწევდათ ხელმძღვანელობისთვის აეხსნათ, რატომ არ დასაჯეს სიკვდილით ჯაშუში, არამედ პირიქით გაათავისუფლეს.. იქ კი სიმკაცრეა, არავინ არავის ხათრს არ გაუწევს, თავისიანსაც კი, თუ დააშავა.. განსაკუთრებით მოსაზღვრე რეგიონებში, იქ გამუდმებით საომარი ვითარებაა.. არ ხარ მართალი – კედელთან მიგაყენებან და დაგხვრეტენ.. სულ ესაა საომარი დროის სასამართლო წესი.. ამის და მიუხედავად ამ ხალხმა გააკეთე თავისი არჩევანი, ერჩივნათ  პრობლემები გასჩენოდათ, ოღონდ უდანაშაულო კაცი არ მოეკლათ თუმცა ვიმეორებ, ჩემი სიკვდილით დასჯა მათ ყველა კუთხით წაადგებოდათ.
ხო.. მაგრამ იმ დილით კარპატებში რომ გავიღვიძე ეს ყველაფერი ჯერ არც ვიცოდი. საკუთრივ ამბავი კი იმით დაიწყო რომ მე ჩემ ორ მეგობართან საშა კამაროვსა და საშა ხავრიუზოვს ფრიად მომგებიანი საქმე შემოგვთავაზეს: ჩამოგვეყვანა ომანიდან სამი მსხვილი „ჯიპი.“ სამივენი მოგზაურები ვართ და ასეთი შემოთავაზება ჩვენთვის ოცნებაა. ერთადერთი „მაგრამ“ არსებობდა – ირანი. მოვუყევი ბიჭებს ჩემი სიზმრის შესახებ. „კარგი რა გოლტის,“ მითხრეს. „ნუ წავალთ ირანის გზით სირიისა და იორდანიის გავლით ჩამოვიყვანოთ, იქაც მაგარი ადგილებია ფოტო- და ვიდეოგადაღებისთვის.“ ასეც გადაწყდა. და აი ომანში ჩავედით.
ვიყიდეთ „ჯიპები“, ყველაფერი წესრიგშია, შეგვიძლია ახლა სახლისკენ გავემგზავროთ. ბიჭებმა ტრანზიტული ვიზების გაფორმება დაიწყეს სიირიასა და იორდანიისთვის. იორდანელები დამყოლები აღმოჩდნენ და აი სირიელები კი გაჯიუტდნენ, არფრით არ გვაძლევენ ვიზას. ათასგვარი მიდგომა ვცადეთ, ორი კვირა გავატარეთ უშედეგოდ. სირიისკენ გზა დახშული იყო.
ბოლოს და ბოლოს მე თვითონვე ავდექი და შევთავაზე, ყველაფერზე მიგვეფურთხებინა და ირანით წავსულიყავით. მართლაც და რისთვის უნდა ჩავესვი ციხეში? და მითუმეტეს კიდე სიკვდილმისჯილთა საკანში.. მანქანები ოფიციალუადაა ნაყიდი, დოკუმენტები წესრიგშია, მე თვითონ უაღრესად კანონმორჩილი და პრინციპულად უკონფლიქტო ადამიანი ვარ.. ვფიქრობ, უნდა შევამოწმო მეთქი. იქნებ და სულაც არ იყო ის სიზმარი ცხადი, ან თუ ცხადი იყო, არ მჯერა მე ასეთი აბსოლუტური ბედისწერის. ყოველთვის შეიძლება რაიმეს შეცვლა. ასე ვფიქრობდი მე. ბიჭებმა პირობა ჩამომართვეს არსად, არავითარ შემთხვევაში არ შევსულიყავი კონფლიქტში. საზოგადოებრივი წესრიგი არ დამერღვია და ირანული ხელისუფლების წარმომადგენლებისთვის არანაირი ეჭვის საბაბი არ მიმეცა.. ერთი სიტყვით გავემგზავრეთ ირანში..

ვიყიდეთ ბილეთები ირანულ ბორანზე ჩავტვირთეთ მანქანები და მივცურავთ. თვალში იქავე მომხვდა სააგიტაციო პლაკატი ირანის პრეზიდენტის სიტყვებით: „მოვუწოდებ თვითოეულ ირანელს ებრძოლოს ურწმუნოებს.“ მხიარული დასაწყისია..
(გაგრძელება იქნება…)